درآمدی بر مدارس آینده حشمت اله سمیعی شیردره

مقدمه

از زمانی که بشر برای ارتباط و انتقال اطلاعات از ایما و اشاره و علائمی مانند دود استفاده می­کرد تا بعدها که با اختراع خط از چوب، استخوان، پوست حیوانات و سایر فناوریهای ابتدایی برای ثبت و نگهداری اطلاعات استفاده کرده، قرنهای متمادی گذشته است و بشر فناوریهای مختلفی را برای ضبط، نگهداری، پردازش وبازیابی اطلاعات به خدمت گرفته است.بعضی از این ابداعات و اختراعات نه تنها تأثیری تاریخی و بنیادی بر اطلاعات و اطلاع رسانی داشته اند، بلکه بسیاری ازبنیانهای اجتماع را سخت متحول کرده اند. برای مثال؛ خط، صنعت چاپ، رایانه و تعدادی دیگر از ابزارهای مرتبط با اطلاعات چنین تأثیری داشته اند (فیدر، ترجمه راد باوه و گیلوری، 1380). ابداع تلگراف الکتریکی در دهه 1830، یکی از ابداعات بسیار کلیدی بود که انواع جدید ارتباط در دنیای نوین را باعث شده است و پس از آن توسعه تلفن، رادیو و تلوزیون، وبعدها شکلهای جدید پردازش وارد عرصه ارتباطات شد. و اما در مورد اینترنت باید گفت بر خلاف رسانه هایی از قبیل روزنامه، رادیو و تلوزیون، نگارش تاریخچه آن همزمان با ظهور آن شروع شد. بیشتر عواملی که به توسعه اینترنت منجر می شوند به ندرت ورای ساختار زمانی وقایع مهم پیشرفت می کنند. پیشرفتهایی که به سرعت تحول ایجاد می کنند، شاهدی از نوعی تغییر شکل اجتماعی هستند که اینترنت، خود، آن را تسهیل می کند. استفاده از این فناوری جدید نه تنها مبادله اطلاعات و تجربیات بشر را تسهیل نمود، بلکه نظامهای آموزشی و پژوهشی و سایر جنبه های مختلف زندگی انسانها را به شدت دگرگون نمود.(امیری، 1369).

به طور موجز برای تحولات آموزش و پرورش می توان مراحلی را ذکر کرد که اولین مرحله و منشأ نظام معاصر آموزش و پرورش رسمی را باید در دهه های پیش از انقلاب صنعتی جستجو کرد، چنانکه احتیاج به نیروی انسانی در اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19 موجب گسترش آموزش و پرورش ابتدایی شده است.در دومین مرحله از تحول آموزش و پروش که میان دو جنگ جهانی قرار داشت شاهد دگرگونیهای اجتماعی و تکنولوژیکی چشمگیر و گسترش آموزش متوسطه هستیم. و از سالهای 1950 مرحله سوم شروع می شود. این مرحله عصر انقلاب علمی و فنی و رونق سریع اقتصادی و آزادی مستعمرات است (همان منبع)

در آغاز قرن جدید، تغییرات سریع [اصطلاح] «انقلاب»[1] جهانی را ابداع نمود که در دهه 1970 شروع شد و هنوز هم کامل نشده است، که نماد این انقلاب را می توان رایانه دانست (فیدر، ترجمه راد باوه و گیلوری، 1380).

با پیدایش مفهوم جدید رشد در سالهای 1960و1970 سیاستهای آموزش و پرورش نیز مورد تردید و سؤال قرار گرفت. این تردید تقاضای اجتماعی آموزش و پرورش را شدیدتر ساخت واز اینجا این ضرورت مطرح می گردد که برای هر فرد سطحی از آموزش و پرورش تأمین شود. این مسأله توجه دست اندرکاران آموزشی را در پایان سالهای 1960 نسبت به فنون و وسایل جدید آموزشی نظیر تلویزیون آموزشی و آموزش برنامه ای جلب نمود (امیری، 1369). پس از آن در طول سالهای 1970 و اوائل 1980 بیشتر پژوهشگران به تأثیرات کامپیوتر توجه داشتند و (حدود 1990) همه نگاهها به سوی سیستم های ارتباطات از راه دور منتقل شد. در این دوران اکثر کشورهای صنعتی اقدامات لازم را برای تقویت زیر ساخت های خود از نظر ارتباطات از راه دور انجام دادند تا بتوانند از همه نظر با ضرورتهای سیستم هماهنگ باشند واز این پس مفهوم جامعه اطلاعاتی که در ابتدا در طول سالهای 1970 و 1980 مورد اشاره قرار گرفت، به ویژه از نیمه دوم دهه 1990 به بعد به کرات مورد استفاده واقع شد.اما آنچه که امروزه در مباحث ارتباطی زیاد به چشم می خورد اصطلاح نظام انفورماتیک و ارتباطات از راه دور است که آن را می توان به طور خلاصه علم پردازش اتوماتیک اطلاعات تعریف کرد، که دارای 5 جنبه اساسی و مرتبط با یکدیگر است که عبارتند از:اطلاعات، سخت افزار، نرم افزار، وسیله ارتباطی و انسان.(محسنی، 1380)